Annick Vanderoost uit Mortsel krijgt de 2e Zuster Leontineprijs.

Het bestuur van het Zuster Leontinefonds kende de ereprijs Zuster Leontine ter waarde van 500 euro toe aan laureate Annick Vanderoost, met grote onderscheiding afgestudeerd in de bachelor na bacheloropleiding “Verpleegkundige in de Palliatieve zorg” aan de Hogeschool – Universiteit Brussel (HUB). Deze prijs werd haar persoonlijk door een bestuurslid van het Zuster Leontinefonds overhandigd tijdens de plechtige proclamatie van het academiejaar 2011 -2012. Zuster Leontine was als arts en religieuse één van de grondleggers van de intramurale palliatieve zorg in ons land. Door middel van deze ereprijs, die vorig jaar voor de eerste maal werd toegekend, wil het Zuster Leontinefonds het werk van deze eredoctor en de betekenis ervan blijven ondersteunen en verankeren in het Vlaamse en Brusselse onderwijslandschap en de gezondheidszorg.

Annick is als verpleegkundige werkzaam in het Palliatief Support Team van de Gasthuiszusters van Antwerpen, campus St. Augustinus te Wilrijk en campus St. Jozef te Mortsel. Zij maakt deel uit van het ondersteunend en adviserend mobiel team inzake palliatieve zorg in beide ziekenhuizen.

Zij ontving deze prijs voor haar eindwerk: "Is er ruimte voor vroegtijdige zorgplanning op een dienst nierdialyse?"

(Vroeg)tijdige zorgplanning (VZP) wordt een steeds belangrijker aandachtspunt bij patiënten met een levensbedreigende ziekte. Het anticiperen op behandelingsbeslissingen bij letale afloop, is vanuit ethisch maar ook vanuit zuiver praktisch oogpunt noodzakelijk. Bovendien heeft men ingezien dat ook patiënten met niet-oncologische aandoeningen zoals chronisch nierfalen, recht hebben op een comfortabel en waardig levenseinde.

Het onderzoek bestond uit een grondige literatuurstudie én een kwalitatief onderzoek. Voor het kwalitatief luik werd gekozen voor een beschrijvende, fenomenologische invalshoek om een inzicht te krijgen in de visie en ervaringen van de zorgverleners van de afdeling nierdialyse van de GZA-campus Sint-Augustinus met het plannen van vroegtijdige zorg en palliatieve zorg op hun dienst. De datacollectie gebeurde aan de hand van een focusgroep en face-to-face interviews. Codering leidde tot de ontwikkeling van een flexibel codeboek dat door axiaal coderen evolueerde tot een codeboom. Deze analyse werd gefaciliteerd door het gebruik van het softwareprogramma Nvivo 9.

Vroegtijdige zorgplanning is een dynamisch proces dat zich niet beperkt tot het invullen van documenten. De basis blijft een goede communicatie tussen patiënt, de familie en de zorgverleners. Inspraak van en overleg met de patiënt, maar ook met de familie blijkt immers cruciaal. Het anticiperen op het nemen van beslissingen betreffende de zorg is een essentieel onderdeel; bij dialysepatiënten gaat het dan om het nemen van beslissingen in acute situaties, DNR-beleid, aanpassen en stoppen van de dialyse, palliatieve zorg, en pijn- en symptoomcontrole en actieve levensbeëindiging. Cruciaal zijn ook de visies van de hulpverleners op zorg voor dialysepatiënten en de impact hiervan op de multidisciplinaire samenwerking. Het onderzoek lijst dan een heel aantal knelpunten op, telkens vanuit het standpunt van de uiteenlopende zorgverleners.

CONCLUSIE: Dit onderzoek toont aan – in de lijn van de gegevens uit de literatuur- dat VZP erg belangrijk is bij nierdialysepatiënten. Alle zorgverleners zijn het eens dat VZP dient opgenomen te worden in het zorgdossier maar voor de implementatie zijn er nog heel wat knelpunten, organisatorische maar ook over attitude en communicatie. Om dit te faciliteren werden richtlijnen opgesteld.

Volgens de jury getuigt de inhoud van de bekroonde bachelorproef van Annick Vanderoost van een mooi voorbeeld van interessant naslagwerk met meerwaarde met specifieke relevantie voor het domein van de Palliatieve Zorg en vormt de prijs een stimulans om haar werk en haar humane betrokkenheid en engagement in de sector van de palliatieve zorg kwaliteitsvol verder te zetten

Trefwoorden: vroegtijdige zorgplanning, advance care planning, palliatieve zorg, nierdialyse, chronisch nierinsufficiëntie